Wietnamski Nowy Rok, czyli czym jest Tet?

Tet – wietnamski Nowy Rok – to najważniejsze święto w kalendarzu Wietnamczyków. Obchody tego wyjątkowego czasu wiążą się z licznymi tradycjami, które od pokoleń kultywowane są w gronie rodzinnym. Tet nie tylko symbolizuje nowy początek, ale także jest okazją do pielęgnowania więzi z bliskimi i powrotu do korzeni kulturowych.

Czym jest Tet w tradycji Wietnamu?

Tet, znany również jako Tết Nguyên Đán, jest to czas symbolizujący nadejście kolejnej wiosny i początek nowego cyklu w kalendarzu księżycowym. Wietnamczycy traktują Tet jako święto głęboko zakorzenione w ich kulturze, łączące w sobie harmonię między tradycjami przodków, a zmianami wynikającymi z nowoczesności.

Podobnie jak w Chinach czy Korei, Tet opiera się na kalendarzu księżycowym, dlatego jego data zmienia się co roku. Obchody rozpoczynają się wraz z pierwszym nowiem, kiedy słońce wchodzi w znak Ryb, co zwykle ma miejsce między 20 stycznia a 19 lutego.

Mimo podobieństw w czasie obchodów, tradycje wietnamskie różnią się znacząco od tych kultywowanych w Chinach. Wietnam, choć przez wiele wieków pozostawał pod wpływem chińskiej kultury, zachował własne unikalne zwyczaje, które są pielęgnowane zarówno w kraju, jak i w społecznościach wietnamskich na całym świecie.

Jak obchodzi się wietnamski Nowy Rok?

Obchody wietnamskiego Nowego Roku, znanego jako Tet, są bogate w rytuały i tradycje, które łączą duchowość z radosnym celebrowaniem nowego początku.

Przygotowania do święta rozpoczynają się na wiele dni przed jego nadejściem. Kluczowym elementem jest oczyszczenie domu, które symbolizuje pozbycie się nieszczęść z poprzedniego roku i stworzenie miejsca na pomyślność. Jednocześnie unika się sprzątania w trakcie trwania samego Tet, by nie „wymiatać” dobrej energii.

Ważnym aspektem jest także odnowienie więzi rodzinnych i duchowych. Wietnamczycy proszą o przebaczenie, darują winy i przygotowują ofiary dla przodków. Ołtarze domowe zostają ozdobione, a kadzidła palone są w hołdzie dla bliskich, którzy odeszli.

Noc przed rozpoczęciem Tet przypomina wietnamski odpowiednik Sylwestra. Ludzie gromadzą się na wspólnych spotkaniach, świętując przy ogniskach i uczestnicząc w tradycyjnych tańcach (tańce smoka i lwa), które mają odstraszać złe duchy. W momencie wybicia północy w świątyniach rozbrzmiewają dzwony, a niebo rozświetlają fajerwerki. Dźwięk bębnów i wybuchów służy ochronie przed złymi duchami, które w tym wyjątkowym okresie mogą przedostać się do świata ludzi.

Dekoracje w czasie Tet są pełne intensywnych kolorów, z przewagą czerwieni, symbolizującej szczęście i ochronę przed złymi omenami. Ozdobne kwiaty, w tym kwitnące brzoskwinie i morele, zdobią domy i ulice, przynosząc wiosenną atmosferę oraz nadzieję na pomyślny rok.

Wietnamczycy wierzą, że odpowiednie przygotowanie i radosne obchody Tet mają ogromne znaczenie dla powodzenia w nadchodzącym roku, co czyni to święto wyjątkowym czasem zarówno dla ducha, jak i wspólnoty.

Co Wietnamczycy jedzą podczas Nowego Roku?

W czasie Tet, wietnamskiego Nowego Roku, jedzenie odgrywa kluczową rolę, zarówno jako wyraz tradycji, jak i symboliczne zaproszenie pomyślności na nadchodzące miesiące. Świąteczna kolacja to bogactwo smaków i aromatów, przygotowywane z niezwykłą starannością, by celebrować tę wyjątkową okazję.

Tradycyjne dania podczas Tet

Do najważniejszych potraw należy bánh chưng, lepki ryż wypełniony mięsem i fasolą, zawinięty w liście bananowca. Jest w kształcie kwadratu symbolizującego ziemię, co podkreśla jego głębokie znaczenie kulturowe. W południowym Wietnamie popularny jest natomiast jego odpowiednik – bánh tét, mający kształt walca, co ma odnosić się do księżyca. Oba dania przygotowuje się już na kilka dni przed świętem, ponieważ ich gotowanie jest czasochłonne, trwające nawet do 24 godzin.

Innym charakterystycznym smakołykiem jest bánh giầy, okrągłe ciasto ryżowe, symbolizujące niebo. Dania te nie tylko zachwycają smakiem, ale również opowiadają historię o harmonii między ziemią a niebem, kluczowej w wietnamskiej tradycji.

Zupa jako ważny element uczty

Na stole nie może zabraknąć również zup, takich jak canh khổ qua (zupa z gorzkiego melona), która symbolizuje przezwyciężenie trudności w nowym roku, czy canh măng, przygotowywana z bambusa, dodająca posiłkowi wyjątkowego aromatu.

Wystawna kolacja na trzy dni świętowania

Potrawy przygotowywane na Tet muszą wystarczyć na trzy dni, gdyż w tym czasie nie wykonuje się prac domowych, takich jak gotowanie czy sprzątanie. Wszystkie posiłki są obfite i różnorodne, by zapewnić rodzinie dostatek na cały rok. Oprócz dań głównych popularne są także desery, jak kẹo dừa (cukierki kokosowe) czy kẹo mè xửng (słodkości z sezamu i orzeszków).

Świąteczne posiłki nie tylko zaspokajają głód, ale również wzmacniają więzi rodzinne. Podczas wspólnych uczt Wietnamczycy wymieniają się życzeniami, a dzieci otrzymują czerwone koperty z drobnymi pieniędzmi, które mają przynieść im szczęście i powodzenie. Dzięki tym kulinarnym tradycjom Tet pozostaje jednym z najpiękniejszych i najbardziej wyjątkowych świąt w kulturze Wietnamu.